Um fjöllin

Það eru til margar tegundir af fjöllum; há og lág, hvöss og slétt, brött og aflíðandi, dökk og ljós, stök og í fjallgörðum og mætti telja lengi lengi. Ástæðan fyrir því að fjöllin eru svona mismunandi er sú að þau hafa öll myndast við mismunandi aðstæður, úr mismunandi kviku og síðan er mismunandi hvernig náttúruöflin hafa leikið þau í gegnum aldir og árþúsundir. Stærstu fjallgarðar heims eru fellingafjöll. Þau verða til þar sem tveir jarðskorpuflekar kýtast saman og jarðlögin leggjast í fellingar sem rísa upp. Fjöll geta líka myndast við eldgos, ýmist stög fjöll eða fjallhryggir. -Mörg fjöll á Íslandi hafa orðið til við eldgos. Fjöll sem myndast við eldgos geta verið allskonar. Ef fjallið hefur gosið í mánuð eða ár og upp kemur mikið þunnfljótandi hraun, þá myndast dyngja, sem er flatur hraunskjöldur en ekki hátt fjall. -Skjaldbreiður er stærsta dyngjan á Íslandi. Eldkeilur myndast þegar oft gýs á sama staðnum en þá hlaðast upp strýtulaga eldfjöll þar sem hraun- og gjóskulög eru á víxl. Dæmi um eldkeilur á Íslandi má nefna Öræfajökul og Snæfellsjökul. Jöklar geta líka myndað fjöll eða réttara sagt þá geta þeir grafið í sléttlendi (sem hefur myndast þegar hraun rann í eldgosum) og breytt því í fjöll og firði. Þannig hafa til dæmis firðirnir og fjöllin á Aust- og Vestfjörðum myndast.

Tekið af vísindavefnum. 28.10.2015