Hafstraumar

Hafstraumar flytja sjó frá einu hafsvæði til annars. Orsök hafstrauma eru vindar og snúningur jarðar. Staðvindar knýja strauma í vesturátt bæði norðan og sunnan við miðbaug. Vestanvindarnir á norður og suðurhveli jarðar reka hafstraumana síðan austur á bóginn. Snúningur jarðar leiðir af sér að straumarnir snúast réttsælis á norðurhveli jarðar en rangsælis á suðurhveli. Uppsjórinn hreyfist í fimm stóra hringi, tvo í Kyrrahafi, tvo í Atlantshafi og einn í Indlandshafi. Þegar hlýir hafstraumar frá miðbaug ná til kaldari hafstrauma sem streyma frá heimskautasvæðunum í norðri og suðri kólna þeir og þyngjast. Sjórinn sekkur og verður hluti af nýju straumakerfi í undirdjúpunum, djúpsjávarstraum. Á leið sinni aftur til miðbaugs tekur djúpsjórinn með sér ýmis næringarefni. Þegar hann stígur smám saman eru næringarefnin gríðarlega mikilvæg fyrir vöxt þörunga sem aftur er undirstöðufæða fyrir allt dýralíf í sjónum. Líkt og vindar taka hafstraumar þátt í því að jafna hitamun á jörðinni þar sem þeir færa varma frá miðbaug í átt til heimskautanna.GolfstraumurinnGolfstraumurinn er Íslendingum vel kunnugur enda skiptir hann miklu máli fyrir loftslag á Íslandi. Golfstraumurinn á upptök sín við miðbaug. Staðvindarnir reka hlýjan sjóinn á átt til Suður - Ameríku, þaðan í Karíbahafi, gegnum Mexíkóflóa og út á Atlandshaf í gegnum Flórídasund sem ligggur á milli Flórída og Kúbu.

 

Heimildir:Hilmar Egill Sveinbjörnsson 2013 Um víða veröld. Jörðin. Námsgagnastofnun Kópavogi.