Lungun eru tveir svampkenndir, loftfylltir pokar sitt hvorum megin í brjóstholinu. Þau eru helstu öndunarfæri líkamans. Barkinn leiðir innöndunarloft ofan í lungun en hann klofnar í tvær berkjur sem síðan greinast í sífellt minni berklur í hvoru lunga. Á endum minnstu berklnanna eru klasar af blöðrum, svokölluðum lungnablöðrum. Hver lungnablaðra er 200-300 µm í þvermáli.

Það er hlutverk lungna að koma súrefni innöndunarloftsins í blóðrásina og losa koltvíildi (koltvíoxíð) úr blóðinu. Þetta fer fram með flæði á þessum lofttegundum milli blóðs í háræðum og lofts í lungnablöðrunum. Súrefni og koltvíildi flæða þá úr meiri styrk í minni, það er súrefni úr lungnablöðrum í blóðið og koltvíildið öfuga leið. Það eru aðeins tvö frumulög sem skilja þessi tvö hólf að. Veggur háræðanna er aðeins eitt frumulag á þykkt og veggur lungnablaðranna sömuleiðis.

Til þess að flæði gangi sem best er yfirborð lungnablaðranna gífurlega stórt eða samtals um 75 m2. Súrefnið berst síðan með blóðinu til frumna líkamans sem nota það við bruna en þá er orka losuð úr orkugjöfum eins og sykri og fitu til að reka starfsemi líkamans. Við bruna og aðra frumustarfsemi myndast koltvíildi sem er úrgangsefni og líkaminn þarf að losa sig við. Koltvíildi berst út í blóðið sem flytur það til lungnanna þaðan sem það fer út úr líkamanum með útöndun.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Yfirborð lungnablaðra í lungunum er á við meðalstóra íbúð eða samtals um 75 m2. Á hverjum sólarhring öndum við að okkur um 12.500 lítrum af lofti.

Heimildir:
Wilkes, Angela og fl. 1987. Líkaminn og starfsemi hans.Mál og menning.

 

 

Hanna María.